De 8 vormen van verspilling in de bouw volgens de lean-filosofie (en hoe u ze oplost)

Stilstand is de vijand van vooruitgang in de bouw, en stilstand wordt voor een groot deel veroorzaakt door de 8 vormen van verspilling in de bouw die we kennen uit de lean-filosofie.

De bouwsector heeft opmerkelijke prestaties voortgebracht, maar is helaas ook verantwoordelijk voor inefficiëntie en verspilling. Onderzoeken tonen aan dat 50% van de tijd die aan bouwen wordt besteed in de VS wordt verspild aan niet-productieve activiteiten; alles wat kan worden geschrapt zonder de waarde van het werk voor de klant te verminderen.

De zeven vormen van verspilling volgens de lean-filosofie zijn oorspronkelijk in Japan bedacht naar aanleiding van inefficiëntie bij fabricageprocessen, maar ze zijn ook toepasbaar in de bouw. Hieronder vindt u de oorzaken en oplossingen voor al die zeven vormen van verspilling volgens de lean-literatuur, samen met een achtste vorm van verspilling die in opkomst is in de bouwsector.

Samenvatting

De 8 vormen van verspilling in de bouw volgens de lean-filosofie vestigen de aandacht op inefficiënties die tijd, geld en productiviteit kosten op de bouwplaats. Deze vormen van verspilling zijn bekend uit de wereld van lean-productie, maar zijn net zo relevant in de bouw:

Transport - Onnodige verplaatsing van materialen en uitrusting.

Voorraad - Overbodige materialen of gereedschappen die ruimte en moeite kosten.

Beweging - Extra handelingen of zoeken naar gereedschap als gevolg van slechte planning.

Wachten - Teams die stilzitten in afwachting van materialen, uitrusting of informatie.

Overproductie - Meer produceren of bestellen dan nodig is.

Overbewerking - Onnodige taken zoals dubbele invoer van gegevens of papierwerk.

Defecten - Herwerking als gevolg van fouten of beschadigde materialen.

Vaardigheden (onbenut talent) - Geen gebruik maken van het volledige potentieel en alle ideeën van uw teams.

Het terugdringen van deze vormen van verspilling met betere communicatie, coördinatie en digitale hulpmiddelen zoals Fieldwire houdt projecten op schema, beperkt kosten en maakt teams sterker en zelfstandiger.

Wat is verspilling in de bouw volgens de lean-filosofie?

In de lean-filosofie wordt ‘verspilling’ gedefinieerd als activiteiten of processen die geen waarde toevoegen voor de klant. Het betreft alle handelingen en materialen die weggelaten hadden kunnen worden zonder de kwaliteit van het project aan te tasten. Verspilling in de bouw is dus alles wat u doet zonder ervoor betaald te worden.

Veel vormen van verspilling zijn duidelijk aanwezig, maar blijven toch onopgemerkt en putten projectbudgetten stilletjes uit. Daarom is het zo essentieel deze vormen van inefficiëntie op te sporen, zodat u de productiviteit kunt verhogen, kosten kunt beperken en de kwaliteit van het werk kunt verbeteren. Het elimineren van verspilling en het focussen op waardetoevoegende activiteiten helpt u de productiviteit van uw bouwproject exponentieel te verhogen.

De acht vormen van verspilling in de bouw uitgelegd

1. Transport

Transportverspilling is de onnodige verplaatsing van materialen of uitrusting. Het gaan daarbij gaan om verplaatsing van de ene naar de andere bouwplaats, of van de opslagplaats naar een materiaaldepot en daarna weer naar het eigenlijke werkgebied. Deze vorm van verspilling is bijzonder contraproductief omdat deze niet alleen het hele bouwproces langer laat duren, maar bovendien materialen blootstelt aan beschadiging als gevolg van hantering.

En hoewel dit soort verspilling niet volledig voorkomen kan worden, kan transportverspilling wel tot een minimum worden beperkt door betere communicatie, coördinatie en dagelijks taakbeheer. Door iedereen op één lijn te houden, van kantoor tot bouwplaats, wordt het aantal onnodige verplaatsingen verminderd en daarmee de eerste van onze 8 soorten verspilling teruggedrongen.

Transport kan een groot onderdeel van bouwprojecten zijn: een onderzoek laat zien dat 36% tot 46% van de activiteiten in het pleisterwerkproces voor een woningbouwproject te maken had met transport. Daardoor kan het vinden van een manier om deze vorm van verspilling te minimaliseren een grote invloed hebben op de kosten en efficiëntie van een project.

Zo vermindert u transportverspilling:

• Positioneer materiaalopslagplaatsen, uitrusting en werkzones zo dat de verplaatsingsafstand wordt gereduceerd.

• Plan just-in-time-materiaalleveringen (JIT), zodat materialen alleen worden bezorgd wanneer u ze nodig hebt en u dubbele hantering en opslag op de bouwplaats vermijdt.

• Maak gebruik van prefab en modulair bouwen om minder losse materialen over de bouwplaats te hoeven verplaatsen.

• Wijs specifieke gebieden toe voor zagen, opstellen en monteren, zodat werknemers niet voortdurend spullen heen en weer hoeven te slepen.

• Gebruik BIM (Building Information Modeling) of apps voor logistieke planning om de materiaalbehoefte te voorspellen en onnodige verplaatsing te voorkomen.

2. Voorraad

In de bouw ontstaat voorraadverspilling als overproductie tot overtollig materiaal leidt. Daaronder valt materiaal dat op de bouwplaats of in de werkplaats wordt opgeslagen, werk in uitvoering en ongebruikte gereedschappen of onderdelen.

Hoewel een beetje voorraad handig is om het project vlot te laten verlopen, moet voorraad zo veel mogelijk worden beperkt omdat deze vaak veel handelingen (inspanning) en opslagruimte vergt. Onderzoek toont aan dat veiligheidsvoorraden, hoewel nuttig bij onverwachte gebeurtenissen en vertragingen, een aanzienlijke negatieve impact hebben op de kosten en de doorlooptijd van een project.

In de bouw kan voorraad een belangrijke vorm van verspilling zijn. Een onderzoek heeft laten zien aan dat overbodige voorraad een van de drie belangrijkste vormen van verspilling was (31,73%) bij een bouwproject van zes verdiepingen, gevolgd door overproductie (21,44%) en defecten (14,06%). De proces-efficiëntiecyclus (PCE) van het project nam toe zodra er technieken voor lean bouwen werden toegepast.

Zo optimaliseert u uw voorraad om verspilling te beperken:

• Implementeer just-in-time-levering (JIT) om de behoefte aan opslag ter plaatse te verminderen en het risico op beschadiging en veroudering van materialen te minimaliseren.

• Gebruik digitale hulpmiddelen om voorraadniveaus in real time te bewaken, zodat een nauwkeurig voorraadbeheer en tijdige nabestelling gewaarborgd zijn.

• Voer regelmatig voorraadcontroles uit en gebruik voorspellingsmethodes om de materiaalbehoefte nauwkeurig in te schatten, zodat overbestellen wordt voorkomen.

• Informeer werknemers over de beste werkwijzen voor materiaalbehandeling en -opslag om beschadiging en verlies te voorkomen.

3. Beweging

Bewegingsverspilling houdt in dat personeel onnodig moet lopen om het werk af te krijgen. Daaronder valt tijd die wordt besteed aan zoeken naar gereedschap of bestanden, het lopen van lange stukken om materiaal op te halen en het herhalen van handelingen vanwege slecht ingerichte werkgebieden. Een inefficiënte indeling van de bouwplaats, verspreide opslag en documenten, en het ontbreken van gestandaardiseerde processen dragen allemaal bij aan bewegingsverspilling.

Onderzoeken tonen aan dat tot 70% van de werkdag van een vakkracht verloren kan gaan aan coördinatie op de bouwplaats, inclusief onnodige bewegingen. Dit heeft een directe impact op de productiviteit. Gelukkig biedt bouwbeheertechnologie effectieve manieren om bewegingsverspilling aan te pakken.

Digitale hulpmiddelen kunnen voorraden en uitrusting volgen, coördinatie van taken stroomlijnen en realtime-inzicht in workflows bieden. Door onnodige beweging te verminderen, kunnen teams meer tijd besteden aan werk dat waarde toevoegt en de algemene efficiëntie op de bouwplaats verbeteren. Het toepassen van deze oplossingen bespaart niet alleen tijd en geld, het verhoogt ook de veiligheid door vermoeidheid en herhaling van handelingen te beperken.

Het interieurrenovatiebedrijf Carpe Domi heeft bewegingsverspilling aanzienlijk beperkt door de bouwbeheersoftware van Fieldwire in te zetten voor een betere communicatie. De voorlieden van Carpe Domi hoeven de bouwplaats niet meer zo vaak te bezoeken als eerst, omdat ze via de app op de hoogte worden gehouden van de voortgang van het project en eventuele tekortkomingen. De teams op de bouwplaats kunnen gemakkelijk foto's sturen van de taken waar ze aan werken, zodat voorlieden en projectleiders de benodigde informatie krijgen zonder naar de bouwplaats te hoeven reizen.

Zo lost u bewegingsverspilling op:

• Optimaliseer de indeling van de bouwplaats door te zorgen dat gereedschap en materialen dicht bij de plaats zijn waar taken worden uitgevoerd, zodat onnodig heen en weer lopen wordt beperkt.

• Gebruik hulpmiddelen voor realtime-coördinatie om te zorgen dat er minder tijd wordt verspild aan zoeken naar instructies, goedkeuringen of materialen.

• Zet asset tracking-software in om gereedschappen direct terug te vinden, net als uitrusting en materialen.

• Pas de 5S-methodologie (scheiden, schikken, schoonmaken, standaardiseren, en standhouden) in om werkplekken georganiseerd te houden en bewegingsverspilling terug te dringen.

• Gebruik bouwbeheersoftware om updates vanaf de bouwplaats te krijgen en er minder vaak naartoe te hoeven gaan.

4. Wachten

Wachtverspilling doet zich voor wanneer teams moeten wachten op de levering van materiaal of uitrusting of op de afronding van een eerdere activiteit. Dit geldt ook voor iedereen die bij het project is betrokken en moet wachten op informatie, zoals personeel op de bouwplaats dat wacht op een tekening of RFI, een planner die wacht op voortgangsupdates, of de salarisadministratie die op urenstaten wacht.

Tijdens onderzoeken is berekend dat wachten 23% van de werktijd in beslag nam bij bouwmedewerkers die aan een woningbouwproject werkten, terwijl bij staalconstructiewerk wel 24 tot 46% van de tijd werd verspild aan wachten.

Met realtime-toegang tot deze informatie op de bouwplaats, vanaf elk apparaat en elke locatie, kunnen teams dit type verspilling terugdringen.

Zo minimaliseert u wachtverspilling:

• Coördineer het werk van onderaannemers en stem planningen op elkaar af, zodat teams niet stilzitten terwijl ze wachten tot anderen klaar zijn.

• Bewaak de voortgang met taakbeheersoftware om knelpunten vroegtijdig te signaleren en planningen proactief aan te passen.

• Verbeter de coördinatie tussen teams om een tijdige levering van materialen en informatie te garanderen.

• Plan workflows vooraf om te zorgen dat alle materialen, gereedschappen en instructies klaar liggen voordat met een taak wordt begonnen.

• Gebruik realtime-communicatiehulpmiddelen om snel updates te delen en knelpunten op te lossen.

• Herzie planningen regelmatig om te anticiperen op mogelijke wachttijden.

5. Overproductie

Overproductie ontstaat als materialen te vroeg worden geproduceerd of er te veel wordt besteld, in plaats van de juiste hoeveelheid materiaal te produceren en te leveren op het moment dat het nodig is. Dit gebeurt vaak als reactie op zorgen over slechte kwaliteit, onzekerheden of projectvertragingen.

Deze vorm van verspilling overlapt vaak met voorraadverspilling omdat overbodig materiaal ter plaatse moet worden opgeslagen, waar het waardevolle ruimte inneemt en logistieke uitdagingen geeft. Op overvolle bouwplaatsen kan de opslag van overbodig materiaal de workflows vertragen. En als tekeningen veranderen, moet u ook de gebruikte materialen aanpassen om aan de nieuwe specificaties te voldoen.

Naar schatting wordt maar liefst 30% van het totale gewicht van op de bouwplaats afgeleverde materialen weggegooid. Dit probleem heeft niet alleen gevolgen voor de projectkosten en efficiëntie, maar ook voor het milieu. Het terugdringen van overproductieverspilling kan uw kosten verlagen en uw bouwproject milieuvriendelijker maken.

Zo beperkt u overproductieverspilling in de bouw:

• Kies voor just-in-time-levering (JIT), zodat materialen pas worden besteld als ze op de bouwplaats nodig zijn.

• Volg de voorraad in real time om onnodige opslag te voorkomen.

• Zorg voor duidelijke communicatie tussen de teams over hoeveelheden en timing van leveringen om te voorkomen dat er te veel wordt besteld.

• Pas modulaire bouw toe om onderdelen buiten de bouwplaats te produceren in exact de benodigde hoeveelheden voor installatie.

6. Overbewerking

Overbewerkingsverspilling verwijst naar onnodige stappen in de projectwaardeketen, zoals extra bewerkingen of het dubbel hanteren van materialen. Dit heeft ook betrekking op coördinatie- en administratieve werkstromen in een bouwproject die leiden tot dubbele gegevensinvoer, zoals meerdere handtekeningen op formulieren, overbodige dagelijkse rapporten en het doorsturen van e-mails met tekeningen en RFIs.

Uit een onderzoek bleek dat lange goedkeuringsprocessen de primaire bron van overbewerkingsverspilling op de bouwplaats waren. Managementcontracten, standaardformulieren, Total Quality Management, parallel ontwikkelen en teamwerk zijn de vijf meest gebruikte lean-instrumenten in de bouw om overbewerkingsverspilling terug te dringen.

Door papierwerk te elimineren met bouwdocumentatiesoftware en één centrale communicatielocatie te gebruiken, blijven teams op de bouwplaats altijd goed geïnformeerd en gaat geen informatie verloren in diverse papieren dossiers.

Zo minimaliseert u overbewerking:

• Gebruik bouwbeheersoftware voor het stroomlijnen van workflows en vermijden van onnodige stappen.

• Standaardiseer checklists en formulieren voor optimaliseren van rapportage en RFI-beheer.

• Gebruik app-integraties om dubbele invoer te vermijden door gegevens automatisch tussen systemen te synchroniseren.

• Gebruik gestandaardiseerde componenten en processen ter voorkoming van maatwerk dat leidt tot overbewerking.

• Zorg dat de reikwijdte van het werk en de kwaliteitsverwachtingen helder zijn gedefinieerd en overeenkomen, zodat niet meer wordt geleverd dan afgesproken.

• Werk nauw samen met leveranciers om te voorkomen dat u materialen ontvangt die ingrijpende aanpassingen nodig hebben.

7. Defecten

Defecten zijn onjuist uitgevoerd werk dat gerepareerd, vervangen of opnieuw uitgevoerd moet worden. Bij lean bouwen verwijst deze term ook naar beschadigd materiaal, herwerking in de bouw en punten van de opleverlijst. Een vloer die niet volgens de specificaties is geplaatst of een afgewerkte wand die beschadigd is door de elektricien, valt bijvoorbeeld onder de categorie defecten.

Onderzoek wijst slechte uitvoering, onvoldoende planning en frequente ontwerpwijzigingen aan als de belangrijkste oorzaken van defectgerelateerde verspilling. Het gebruik van één platform voor het delen van bijgewerkte bouwtekeningen, het toewijzen en beheren van taken en het in real time bijhouden van de punten van de opleverlijst helpt u het aantal defecten te minimaliseren.

Zo vermindert u defectgerelateerde verspilling in de bouw:

• Gebruik BIM (Building Information Modeling) om conflicten en ontwerpfouten vroegtijdig op te sporen.

• Voer kwaliteitsborgingsprocessen in om ervoor te zorgen dat het werk meteen correct wordt uitgevoerd.

• Gebruik root cause analysis (bijvoorbeeld de 5 waarom’s) om terugkerende problemen te achterhalen en weg te nemen.

• Ontwikkel heldere werkinstructies en checklists om te zorgen voor consistentie.

• Stimuleer het openlijk melden van defecten zonder iemand de schuld te geven om een cultuur van continue verbetering te creëren.

• Pas lean-instrumenten zoals PDCA (Plan-Do-Check-Act) toe om processen te verfijnen.

OPLEVERLIJSTAPP

Efficiënt beheer van de opleverlijst met Fieldwire

Lees meer →

8. Vaardigheden en onbenut talent

Dit is niet een van de traditionele zeven vormen van verspilling (of zeven muda's) zoals die in de vroege lean-literatuur voorkomen, maar inmiddels wel algemeen geaccepteerd als extra verspillingsvorm binnen de lean-filosofie. Het houdt in dat de vaardigheden, creativiteit of kennis van mensen binnen een project niet worden benut. Met de toevoeging van ‘vaardigheden en onbenut talent’ (skills) verandert het bekende ‘TIM WOOD’-ezelsbruggetje voor de 7 vormen van verspilling naar ‘TIM WOODS’.

Als medewerkers werk krijgen dat onder hun capaciteiten ligt, of niet gestimuleerd worden om met nieuwe ideeën te komen, neemt hun betrokkenheid op de lange termijn waarschijnlijk af. Daarnaast kunnen beperkte mogelijkheden voor training en ontwikkeling leiden tot gemiste kansen voor innovatie en voortdurende verbetering.

Uw werknemers zijn uw belangrijkste kapitaal, geef hen daarom de tools en middelen die ze nodig hebben om optimaal te presteren. Het gebruik van bouwbeheersoftware stelt iedereen van kantoor tot bouwplaats in staat om in real time te communiceren en samen te werken, zodat geen enkel idee verloren gaat. Bouwapps helpen te waarborgen dat ieders vaardigheden worden benut.

Zo voorkomt u vaardigheidsverspilling en onbenut talent:

• Geef medewerkers rollen die hun expertise uitdagen en optimaal benutten.

• Gebruik visuele managementborden, zodat teams samen de voortgang kunnen volgen en knelpunten kunnen vaststellen.

• Zorg voor voortdurende training om vaardigheden te verbeteren en processen efficiënter te maken.

• Vermijd micromanagement en geef teams het vertrouwen om zelfstandig beslissingen te nemen binnen hun verantwoordelijkheidsgebied.

• Zorg voor een laagdrempelige methode waarmee medewerkers voorstellen voor procesverbeteringen kunnen indienen.

Verminder verspilling in de bouw met Fieldwire

Het herkennen en beperken van de acht vormen van verspilling in de bouw volgens de lean-filosofie is een beproefde strategie om workflows te stroomlijnen, de productiviteit te verhogen en de kosten terug te dringen. Daarnaast is het van belang om de werknemerstevredenheid te verhogen, wat de doorslag kan geven als het gaat om duurzame groei in een sector waar arbeidskrachten schaars zijn.

Fieldwire stelt bouwteams in staat om inefficiëntie op te sporen en te zorgen dat middelen effectief worden ingezet. Zo kunt u Fieldwire gebruiken om verspilling in de bouw terug te dringen:

Bewegingsverspilling: Fieldwire brengt tekeningen, bestanden en taken samen op één platform, zodat medewerkers geen tijd verspillen met heen en weer lopen voor instructies of met zoeken naar de nieuwste tekeningen.

Wachtverspilling: realtime-toewijzingen en -meldingen zorgen dat teams direct updates krijgen. Dit vermindert stilstand door wachten op instructies, goedkeuringen of informatie.

Transportverspilling: teams kunnen de locaties van materialen rechtstreeks in Fieldwire vastleggen, waardoor onnodige verplaatsing van gereedschap of voorraden tot een minimum wordt beperkt. Dankzij realtime-communicatie tussen teams op kantoor en de bouwplaats zijn minder bezoeken aan de bouwplaats nodig.

Overproductieverspilling: door planningen op elkaar af te stemmen en taken in real time te volgen, helpt Fieldwire teams om de juiste hoeveelheid werk op het juiste moment uit te voeren.

Voorraadverspilling: dankzij betere coördinatie en duidelijke taakplanning worden materialen precies op tijd geleverd, waardoor de bouwplaats niet vol komt te liggen met overtollige voorraad.

Overbewerkingsverspilling: gestandaardiseerde workflows en checklists in Fieldwire voorkomen onnodige stappen en stroomlijnen goedkeuringen, wat onnodig werk vermindert.

Verspilling door defecten/herwerking: teams werken op de bouwplaats altijd met de nieuwste tekeningen, waardoor er minder kans is dat er defecten in hun werk voorkomen. Daarnaast kunnen teams defecten direct vanaf de bouwplaats signaleren met foto's en markeringen, zodat problemen snel worden opgelost en duur herstelwerk niet nodig is.

Vaardigheidsverspilling en onbenut talent: door iedereen inzicht te geven in taken en voortgang zorgt Fieldwire dat de vaardigheden van medewerkers effectief worden gebruikt en niet verloren gaan in miscommunicatie.

Verspilling hoeft geen onvermijdelijk probleem te zijn waar alle aannemers mee te maken krijgen. Met de juiste instelling en de juiste hulpmiddelen, kunt u lean-strategieën implementeren om de 8 vormen van verspilling te verminderen en betere resultaten te behalen voor zowel uw teams als klanten.